یمن مدیون امیرمؤمنان(ع)

ز جمله فضائل امیرالمؤمنین(ع) داستانی است که همة تاریخ نویسان آن را نقل کرده‌اند و در این باره اختلافی ندارند. روایت این است که رسول خدا(ص) خالد بن ولید را به سوی مردم مملکت یمن فرستاد تا آنها را به اسلام دعوت کند و گروهی از مسلمانان را نیز همراهش روانه ساخت که براء بن عازب یکی از آن گروه بود. پس خالد به یمن رفت و شش ماه تمام مردم آنجا را به اسلام دعوت کرد امّا هیچ یک از آنان از او پیروی نکردند

و گفته‏هایش به گوش هیچ یک از آنها فرو نرفت. رسول خدا(ص) از این معنی آزرده خاطر شد و علی(ع) را طلبید و به او دستور فرمود، به یمن رود و خالد و همراهانش را بازگرداند (و خود به جای او مردم را به اسلام دعوت کند) و به او فرمود: «اگر کسی از همراهان خالد مایل بود که همراه تو بماند، جلوگیری نکن و بگذار بماند»، براء بن عازب که پیش از آن به همراه خالد رفته بود گوید: من از کسانی بودم که در یمن پیش علی(ع) ماندم (و همراهی علی(ع) را بر بازگشت با خالد ترجیح دادم، پس خالد با گروهی بازگشت و ما ماندیم و با امیرالمؤمنین(ع) برای خواندن مردم یمن به اسلام، نزد آنان رفتیم). چون پیش آنها رفتیم و از آمدن علی(ع) خبردار شدند نزد ما انجمن کردند.

علی بن ابی طالب(ع) ‏نماز صبح را با ما خواند، سپس برخاست و خدا را ستایش و ثنا کرد و پس از آن نامه‌ای را که رسول خدا(ص) به آن مردم نوشته بود برای آنها خواند (و بدین وسیله آنان را به دین اسلام دعوت کرد) پس قبیلة حمدان همگی در همان روز ایمان آوردند و مسلمان شدند و علی(ع) نیز جریان اسلام آوردن قبیله حمدان را به پیغمبر(ص) نوشت. چون رسول خدا(ص) نامة علی(ع) را خواند خرسند و شکفته شد و برای شکرگزاری خداوند به سجده افتاد، پس از آن سر برداشت و نشست و فرمود: درود به قبیلة حمدان و به دنبال اسلام آوردن قبیلة حمدان، دیگر مردمان یمن نیز اسلام آوردند. و این فضیلتی برای امیرالمؤمنین(ع) بود.
پی‌نوشت‌:
٭ شیخ مفید، الإرشاد فی معرفـة حجج الله علی العباد، ج ‏1، ص62.

امام زمان علیه السلام به چه زبانی صحبت می کند

روز جمعه از چند جهت اختصاص به امام زمان(عج) دارد: ‌یکی آنکه ولادت حضرت در آن روز بوده و دیگر آن که ظهور آن حضرت در روز جمعه خواهد بود، ولی وقوع ظهور در روز جمعه امری قطعی نیست.

معارف عمیق مهدویت ضامن سلامت و سعادت جامعه و فرد فرد انسان‌هاست، اعتقاد به بشارت‌های پیامبران گذشته و ائمه دین(ع) افراد با انگیزه و پرتوانی را در جامعه می‌تواند پرورش دهد، باور به حضور امامی ناظر بر اعمال، از جنبه فردی موجب پاک نگاه داشتن روح و پیرآستن اعمال از زشتی‌هاست و از جنبه اجتماعی باعث همدلی مؤمنان و ایستادگی در برابر ظالمان می‌شود، کارکرد وسیع و عمیق آموزه‌های مهدوی، جذابیت خاص موضوع را نشان می‌دهد، به همین دلیل، قشرهای مختلف جامعه پرسش‌های بسیاری در این موضوع دارند که لزوم پاسخگویی صحیح به آن‌ها از راهی مطمئن بر کسی پوشیده نیست.

پژوهشکده مهدویت در کتاب «مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها» به برخی از شبهات اینگونه پاسخ می‌دهد:

*امام زمان(عج) درباره ظهور خود چه فرموده‌اند؟
ـ مهم‌ترین سخن آن حضرت در این باره مطلبی است که از طریق محمد بن عثمان (دومین نایب خاص) در پاسخ به نامه اسحاق بن یعقوب، بیان فرموده‌اند، در آن جا آمده است:

و اما وقت ظهور من به اراده خداوند متعال بستگی دارد، کسانی که وقت آن را تعیین می‌کنند، دروغگو هستند.

ابوعلی می‌گوید: از محمد بن عثمان عمروی شنیدم که می‌گفت: ... و پرسیدم که فرج کی خواهد بود؟ پاسخ آمد: تعیین‌کنندگان وقت، دروغ می‌گویند.

در بیان امام مهدی(عج) و روایات سایر ائمه نیز تعیین وقت برای ظهور مردود شمرده شده است، البته حضرت(عج) فرموده‌اند: «برای تعجیل فرج، زیاد دعا کنید».

*آیا خود امام زمان(عج) مایل و منتظر ظهور است؟
ـ باید بدانیم که امام زمان(عج) از همه ما بیش‌تر آرزوی ظهور دارد و برای آن دعا می‌کند و بارها به شیعیان نیز فرموده‌اند: برای تعجیل در ظهورم دعا کنید، آن حضرت با دیدن این همه ظلم و فساد، بیش از ما ناراحت می‌شود و منتظر روزی است که بتواند عدالت و معنویت و اسلام را در تمام جهان حکم‌فرما کند.

طبق روایت امام صادق(ع)، منظور از مضطر (ناچار) در آیه ۶۲ سوره نمل، امام زمان(عج) است؛ یعنی ایشان در دوران غیبت در حال ناچاری به سر می‌برند و هر آن منتظر پایان این دوران است.

*امام زمان(عج) هنگام ظهور به چه زبانی صحبت می‌کنند؟
برای نوع گویش امام مهدی(عج) دلیل و مدرک خاصی نداریم، اما بر اساس روایات مربوطه، امام معصوم به همه زبان‌ها آگاه است و با هر کس به زبان خودش سخن می‌گوید؛ مقتضای امامت نیز همین است، ضمن آنکه حضرت مهدی(عج) در زمان غیبت و در تشرفات نیز به زبان شخص مخاطب سخن گفته است؛ زیرا مقتضای ایجاد ارتباط کلامی نیز همین است.

آری، شاید با توجه به اینکه زبان قرآن و سنت (زبان اسلام) عربی است، در حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) نیز زبان رسمی زبان عربی باشد (همان گونه که در دنیای امروز انگلیسی، زبان بین‌المللی است) و همه مردم یا غالب آن‌ها به زبان عربی آشنا خواهند شد.

*آیا می‌توان وقت ظهور را پیش‌بینی کرد؟
ظهور امام زمان(عج) به اراده الهی بستگی دارد که در صورت فراهم بودن شرایط، به دستور خداوند تحقق می‌باید، بنابراین تاریخ آن را فقط خداوند می‌داند و هیچ‌کس نمی‌تواند تاریخ دقیق آن را پیش‌بینی کند، در روایات بیان شده که هر کس وقتی را برای ظهور مشخص کند، دروغگوست.

«مهزم اسدی» از امام صادق(ع) پرسید: فدایت شوم! ظهور قائم آل محمد(عج) و تشکیل دولت حق که در انتظارش هستید، طول کشید؛ این امر کی تحقق خواهد یافت؟‌.

حضرت(ع) فرمود: تعیین‌کنندگان وقت ظهور دروغ گویند؛ عجله‌کنندگان هلاک می‌شوند و کسانی که تسلیم هستند، نجات می‌یابند.

خود امام زمان(عج) در این باره فرموده‌اند: ظهور فرج، به اراده خداوند متعال بستگی دارد و کسانی که برای ظهور وقت تعیین می‌کنند، دروغگو هستند.

بنابراین هیچ کس نمی‌تواند زمان ظهور را پیش‌بینی کند، البته ما باید همیشه و در هر لحظه منتظر ظهور باشیم و از عجله، تعیین وقت و گوش سپردن به سخن کسانی که وقت مشخص می‌کنند، بپرهیزیم و همواره تسلیم امر خداوند باشیم.

*آیا ظهور نزدیک است؟
در این که ما در دوره آخر‌الزمان به سر می‌بریم، تردید نداریم؛ اما در چه مقطعی از آخرالزمان، معلوم نیست و تحقق نشانه‌های عمومی ظهور، دلیل بر تحقق شرایط ظهور نیست؛ زیرا در نشانه‌های عمومی، چون علایم، غیر حتمی و دارای مراتب‌اند، احتمال‌های دیگری هم وجود دارد، امیدواریم که ان‌شاءالله ظهور حضرت نزدیک باشد.

*آیا امام زمان(عج) جمعه ظهور می‌کند؟
روز جمعه از چند جهت اختصاص به امام زمان(عج) دارد: ‌یکی آنکه ولادت حضرت در آن روز بوده و دیگر آن که ظهور آن حضرت در روز جمعه خواهد بود، ولی وقوع ظهور در روز جمعه امری قطعی نیست؛ اگر چه طبق بعضی از روایات، ظهور در روز جمعه خواهد بود.

*چرا امام زمان(عج) در روز جمعه ظهور می‌کنند؟
اولاً، حکمت بعضی مسائل برای ما روشن نیست و ممکن است در آینده روشن شود.

ثانیاً، از نظر اسلامی، جمعه عید است و شرافت بسیاری دارد، از این جهت مناسبت دارد که ظهور مهدی(عج) که از اشرف حوادث عالم است، در چنین روز شریفی واقع شود، همان‌گونه که میلاد با سعادتش در جمعه واقع شده است، زیارت آن حضرت در روز جمعه مستحب به شمار می‌رود و سفارش شده است.

ثالثاً، مسئله وقوع ظهور در روز جمعه، امری قطعی و تغییرناپذیر نیست

حکم مراسم عقد و عروسی در ایام فاطمیه

ایام سوگواری و عزاداری حضرت فاطمه زهرا(س) روزهای حرمت نهادن به مقام و جایگاه دردانه رسول الله(ص) است.

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی به سوال‌هایی درباره برگزاری مراسم عقد و عروسی، حدود ایام فاطمیه و هم‌چنین تعبیر سیده‌النساء العالمین برای حضرت زهرا (س) ، پاسخ گفته است.

متن این پرسش‌ها و پاسخ‌ها را بخوانید.

تاریخ شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) در منابع

سوال: اینکه سه دهه فاطمیه داریم آیا بر اساس سندهای شیعی است یا خیر؟ آیا اینکه می‌گویند دهه فاطمیه ۴۵ روزه‌ای نداریم چقدر صحت دارد؟ معیار شروع دهه فاطمیه چه زمانی است؟ قبل از شهادت یا بعد از روز شهادت شروع می‌شود؟

پاسخ: در مورد سالروز شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) دو روایت است. یکی اینکه ایشان ۷۵ روز بعد از رحلت پیغمبر اکرم (ص) به شهادت رسیدند که می‌شود ۱۳ جمادی الاول و دیگری اینکه ۹۵ روز بعد از رحلت پیغمبر به شهادت رسیدند که می شود ۳ جمادی الثانی و طول این ۲۰ روز را ایام فاطمیه نامیده‌اند.

حدود ایام شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها)

سوال: احتراماً محدوده دو دهه فاطمیه را بیان فرمایید و همچنین برگزاری مراسم جشن عقد و عروسی و امثال آن در این مدت چگونه است؟

پاسخ: سه روز ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ جمادی الاول و سه روز ۱و ۲ و ۳ جمادی‌الثانی بنا بر معمول به «فاطمیه» اختصاص دارد ولی در بین این دو برگزاری مراسم عقد و عروسی (با رعایت تمام موازین شرعی) مانعی ندارد.

تعبیر سیده النساء العالمین برای حضرت زهرا (س)

سوال: چرا ما حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را سیده النساء العالمین می‌دانیم؟ چرا که در قرآن از او نامی نیامده است در حالیکه در قرآن از حضرت مریم به این عنوان یاد شده است و ما او را منحصر به زمان خودش می‌دانیم؟

پاسخ: این تعبیر در برخی روایات آمده است و سوره هل‌أتی و کوثر در واقع در شأن آن بزرگوار است و همچنین آیه تطهیر و مباهله.

نتایج دعا برای فرج: ابزار محبت و دوستی

تا به حال به دعاهای مادرتان گوش کرده‌اید؟ اولین پیشنهادمان این است که هر از گاهی به حرف‌  های در گوشی مادرتان با خدا گوش دهید؛ تا ببینید چگونه با التماس سلامتی، موفقیت و آرزوهایتان را از خداوند می‌ خواهد. وقتی حرف از بچه ‌هایش می ‌شود، چگونه اشک می‌ ریزد و خدا را صدا می ‌زند و آنها را به خدا می ‌سپارد. یا وقتی در مقابل دیگران از شما حمایت می ‌کند و یا زبان به تعریف و تمجید شما باز می ‌کند.... خلاصه به هر نحوی، عملی و زبانی محبتش را به فرزندانش ابراز می‌کند....

از خاصیت و آثار محبت ابراز عشق و علاقه، یاد کردن محبوب به زبان و دعای خیر و خواستن خوبی‌ها برای او است. یکی از نعمت‌های بزرگی که خداوند، آن را روزی بندگانش می‌کند، محبت به اهل بیت(علیهم السلام) و امام غائبیان(عج) است. از نشانه‌های ابراز این محبت مدح ایشان به زبان است. امام رضا(علیه السلام) می‌فرمایند:

"هیچ مومنی در مدح ما شعری نمی‌گوید مگر این که خداوند متعال برای او در بهشت، شهری بنا کند که هفت بار از دنیا وسیع‌تر باشد. در آن شهر هر فرشته‌ی مقرب و هر پیغمبر مرسلی به دیدار او می‌روند."(1)

همانطور که گفتیم یکی از نشانه‌های محبت، دعا کردن و خواستن خیر و خوبی برای حضرت حجه بن الحسن(عج) است. دعا کردن برای فرج مولی صاحب الزمان(عج) علاوه بر اینکه یکی از نشانه‌های حقیقت ایمان و باور قلبی ما به وجود و ظهور ایشان است یکی از نمودهای ظاهری ابراز محبت به ایشان است و حتما محبت اهل بیت و خاصتاً امام عصر به فرد دعا کننده را شامل خواهد شد. به عباراتی ساده تر، وقتی شما کسی را دوست دارید، برای او همیشه خیر می خواهید و برایش بهترین دعاها را می کنید. مداومت داشتن در دعاهایی که برای فرد مقابل می کنید، محبت بیشتری را در دل شما نسبت به او قرار می دهد و محبت او هم نسبت به شما بیشتر خواهد شد.

کوشش کردن به دعا برای تعجیل در ظهور و اظهار محبت به ساحت مقدس ایشان و خاندان و پدران بزرگوار آن حضرت(عج)  و بیشتر شدن علاقه ما به آن حضرت(ع) و توجه خاص حضرت حجت(عج) به ما است. در واقع یکی از آثار طبیعی و بازخور های این عمل، افزایش محبت قلبی ما به وجود مبارک امام زمانمان است.  زیرا انتظار فرج و دعا برای ظهور حضرت حجت از جد بزرگوارشان رسول گرامی اسلام(ص) توصیه شده است. ایشان می‌فرمایند:

"خوشا به حال صبر کنندگان در غیبت، خوشا به حال پایداری کنندگان بر دوستی و محبت او(حضرت مهدی(ع)) (2)

ای غایب از نظر به خدا می‌ سپارمت     جانم بسوختی و به دل دوست دارمت
می ‌گریم و مرادم از این پس اشکبار      تخم محبت است که در دل بکارمت

*****

پی نوشت
1. بحارالانوار، وسایل الشیعه؛ به نقل از امالی،ص 145. به نقل از مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(عج)، نوشته سید محمد تقی موسوی اصفهانی، نشر چاپی کامکار، نشر دیجیتالی مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان، فصل نتایج دعا، اظهار محبت قلبی، صص 208 و 209
2. نیاییع المودت. ج 3. ص 101.

توقیع شریف از حضرت بقیة الله(ع) به افتخار یکی

علی [راوی و ناقل خبر] می‌گوید: پس از تصمیم و آماده شدن برای سفر حجّ و خداحافظی با دوستان و آشنایان ، عازم حرکت بودم که از ناحیه مقدّسه حضرت صاحب‌الامر (عج) فرمانی رسید که: « ما از این سفر[حجّ] تو ناخشنودیم و کراهت داریم ، ولی موضوع موکول به تصمیم خودت می‌باشد ». من که از این امر غمگین شده بودم ، با تقدیم عریضه‌ای خدمت حضرتش (عج) عرضه داشتم که دستورتان را اطاعت کرده ، از این مسافرت منصرف گردیدم ؛ ولی از عدم توفیق زیارت خانهء خدا اندوهگین شده‌ام. در پاسخ توقیعی شرف صدور یافت که: «دلتنگ مباش! به خواست خداوند سال آینده به حجّ خواهی رفت ».
در آستانه ی سال بعد ، ضمن عریضه ‌ای به حضور مبارکشان اجازه خواستم و مرحمت فرمودند. بار دیگر طیّ نامه ی دیگری معروض داشتم که در این سفر با محمّد بن عبّاس که به دیانت و امانت وی اطمینان دارم همراه خواهم بود. در پاسخ فرمودند: « اسدی همراه خوبی است. اگر آمد، کسی را بر او ترجیح مده ». پس شخص نامبرده نیز آمد و با هم به سفر حجّ رفتیم.