نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت(ع)

نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت(ع)
نویسنده: اصغر منتظر القائم
ناشر: بوستان کتاب قم
تاریخ نشر: 1380
تعداد صفحات: 404 صفحه

محدودة کلّی این کتاب از زمینه‌های موضوع آغاز می‌گردد. فصل اوّل، تحت عنوان «یمن در گسترة تاریخ پیش از اسلام» به روشن کردن جایگاه قبایل یمنی در حکومت‌های پیش از اسلام و عظمت باستانی یمن اختصاص دارد. فصل دوم، به بررسی و شناسایی قبایل یمنی، انساب، موقعیّت‌یابی، روابط آنان با یکدیگر و اسلام در بین قبایل یمنی می‌پردازد. فصل سوم، تحت عنوان «شکل‌گیری تشیّع و نقش یاران رسول خدا(ص) در آن» تلقیِ خود را از شیعه بیان می‌کند و از زمینه‌ها و عوامل شکل‌گیری آن و هواداری و حمایت یمنی‌ها از خاندان رسول‌الله(ص) در مناطق مختلف و تأثیر آنان در شکل‌گیری آغازین تشیّع سخن می‌گوید. فصل چهارم، به نام «نقش قبایل یمنی در ارتداد و فتوح اسلامی» می‌باشد و به دلیل به دلیل بازتاب ردّه و فتوح در نوع نگرش و تفکّر اسلامی اعراب و مسلمانان، تأثیر یمنی‌ها را در این دو حادثة مهم بررسی شده است. مهاجرت قبایل یمنی به عراق و شام و شکل‌گیری تدریجی دو جبهة شام و عراق در برابر یکدیگر و حضور یمنی‌ها در کوفه (پایگاه تشیّع) و نقش آنان در حوادث این شهر از مباحث این فصل می‌باشد. فصل پنجم، به نام «نقش قبایل یمنی در قیام بر ضدّ عثمان» نام‌گذاری شده و از اثرگذاری یمنی‌ها در حرکت‌های مخالف عثمان و حمایت‌های آنان از علی(ع) سخن می‌راند. فصل ششم، تحت عنوان «یمنی‌ها در روزگار خلافت امیر مؤمنان علی(ع) و شکوفایی تشیّع» می‌باشد. روزگار خلافت علی(ع) میدان بروز و ظهور تشیّع است و نوع همکاری و حمایت و مخالفت یمنی‌ها در جنگ و تشکیلات اداری وی به خوبی نگرش و گروش آنان را نسبت به تشیّع بر ما معلوم می‌دارد. فصل هفتم‌، به نام «یمنی‌ها و تشیّع در سال‌های 41-67 هجری» نامیده شده است. در این فصل به بررسی تأثیر یمنی‌ها در خلافت حسن بن علی(ع) مبارزات یمنی‌های شیعه با معاویه، نقش آنان در قیام‌های مسلم بن عقیل در کوفه، قیام امام حسین(ع)، توّابین و مختار و بازتاب آن می‌پردازد.

معرفی کتاب با موضوع ظهور و سقوط تمدّن‌ها

تفکّر، سیر میان حقّ و باطل است. دریافتی کلّی دربارة هستی. معرفتی دربارة عالم و آدم؛ همان که بسان روحی، اساس همة فرهنگ‌ها و به تبع آن،‌ همة تمدّن‌ها می‌شود. واضح است که هر تاریخی، فرهنگ و تمدّنی دارد و باطن هر تمدّنی، فرهنگ است و تفاوت تمدّن‌ها در دیدگاه کلّی ویژه‌ای است که بنیادش را پی‌ریزی کرده است و دریافت‌هایی که دربارة‌ هستی، مبدأ و معاد و تعریفی که از انسان عرضه داشته است و در مجموع تفاوت و تمایز آنها به ذاتشان برمی‌گردد.1

از ابتدای خلقت تاکنون بشر شاهد نزاع میان دو جبهة‌ حقّ و باطل بوده است و این نزاع و اختلاف پیش می‌رود تا به نقطة اوج خود که رویارویی تمام جبهة حق (حضرت مهدی(ع)) با تمام جبهة باطل است، برسد و در آن زمان، امام زمان(عج) جهان را سرشار از حق کرده و به تعبیر قرآن مجید، زمین به نور پروردگارش روشن شده و بشر طعم حیات دینی را خواهد چشید. ان‌شاءالله

این سیر، همواره بر جوامع اثر گذار و عواملی در سقوط و ظهور تمدّن‌ها مؤثّر بوده است. این دلایل را قرآن کریم به چهار دسته تقسیم می‌کند:

1. عدالت و بی‌عدالتی؛ 2. اتّحاد و تفرّق؛ 3. اجرا یا ترک امر به معروف و نهی از منکر؛ 4. فسق و فجور و فساد اخلاق.
دوستان موعودی، برای مطالعة بیشتر در زمینة مباحث مطرح شده در این شماره از نشریة موعود که به طور عمده به موضوع ظهور و سقوط تمدّن‌ها پرداخته است، می‌توانند به کتاب‌های زیر مراجعه کنند:
1. «جامعه و تاریخ»؛ از مجموعه کتاب‌های مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی استاد شهید مرتضی مطهّری (این کتاب توسط نشر صدرا به چاپ رسیده است.)؛
2. «قیام و انقلاب مهدی(ع) از دیدگاه فلسفة تاریخ»؛ اثر استاد مرتضی مطهّری؛
3. «تفکّر، فرهنگ و ادب؛ تمدّن» استاد اسماعیل شفیعی سروستانی (این کتاب توسط انتشارات هلال چاپ شده که دوستان علاقه‌مند می‌توانند آن را از مؤسّسة موعود تهیّه نمایند.)؛
4. «جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن»؛ اثر آیت‌الله مصباح یزدی (این کتاب در ادامة سلسله دروس تفسیر موضوعی آیت الله مصباح است. این بحث به همّت آقای مصطفی ملکیان تحقیق و تنظیم شده است و شرکت چاپ و نشر بین الملل وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی این کتاب را برای پنجمین بار در سال 1388 ش. به چاپ رسانده است. این اثر را می‌توانید در پایگاه اطّلاع رسانی آیت‌الله مصباح نیز مشاهده نمایید.)
5. «ظهور و سقوط تمدّن‌ها»؛ نوشتة آقای علی کرمی که توسط نشر مرتضی در قم به چاپ رسیده است.

معرفی کتاب رسالـة الحقوق امام سجّاد(ع)

عنوان: ترجمة رسالـة الحقوق امام سجّاد(ع)
مترجم: علی شیروانی
ناشر: دارالفکر
نوبت و سال چاپ: سوم 1386.

رسالـة الحقوق از آثار جاودان، ماندگار، پر ارج و گران‌مایه‏ای است که از سیّد السّاجدین امام زین العابدین علی بن‏الحسین بن علیّ بن ابی طالب(ع) برای شیعیان به یادگار مانده است و همواره مورد توجّه عالمان شیعه و عاشقان اهل بیت(ع) بوده و هست و اینک نیز، به یُمن احیای آثار اهل بیت در جمهوری اسلامی، توجّهی‏خاص به این رسالة شریف از سوی عام و خاص در میهن عزیز ما، مشاهده می‏شود.

رسالـة الحقوق در منابع متعدّدی نقل شده است که قدیمی‏ترین آنها عبارتند از:

1. «تحف العقول»، اثر حسن بن علیّ بن حسین بن شعبه حرّانی؛
2. «من لا یحضره الفقیه»، اثر ابی جعفر محمّد بن علی بن حسین بابویه قمی ملقّب به شیخ صدوق؛
3. و «خصال» شیخ صدوق.

هر سه کتاب از منابع معتبر، مورد استناد و متداول میان شیعیان است.
امام سجّاد(ع) در مقدّمة رسالة‌ حقوق خود در بیان مبانی و فلسفة حقوق در اسلام می‌فرماید:
«بدای، خدای رحمتت کند که خداوند را بر تو حقوقی است که در هر حرکتی که صورت دهی و هر سکونی که بر آن بمانی و به هر مکانی که درآیی و هر عضوی را که بجنبانی و هر وسیله‌ای که به کار گیری آن حقوق تو را فراگرفته است. [این حقوق همه در یک پایه نیست، بلکه] پاره‌ای از آن مهم‌تر و بزرگ‌تر از پاره‌ای دیگر است. بزرگ‌ترین حقّی که خدای متعال برای خویش بر تو واجب ساخته، حقّ الله است که اصل و بنیان همة حقوق است و بقیة حقوق، جملگی شاخه برگ‌های آن است. آنگاه خداوند، حقوق تو را، از فرق سر تا نوک پایت، به تفاوت اعضای بدن تو بر خودت واجب کرده است».

امام چهارم شیعیان، پس از این مقدّمه به تبیین شاخه‌های مختلف حقوق می‌پردازد و آنها را به شرح زیر برمی‌شمارد:
1. حقّ خداوند؛ 2. حقّ انسان بر خود؛ 3. حقوق کارها [ی عبادی]؛ 4. حقوق پیشوایان؛ 5. حقوق رعیت؛ 6. حقوق خویشاوندی.

آن حضرت در ذیل هر از یک شاخه‌های حقوق، فروع مختلفی را بر می‌شمارند که خلاصه آنها به شرح زیر است:
حقّ انسان بر خود، شامل: حقّ نفس، حقّ زبان، حقّ گوش، حقّ چشم، حقّ پا، حقّ دست، حقّ شکم و حقّ عورت.
حقّ صدقه و قربانی؛

حقوق پیشوایان، شامل: حقوق زیردست، حقّ متعلّم، حقّ همسر و حقّ مملوک.
حقّ‌ خویشاوندی، شامل: حقّ مادر، حقّ پدر، حقّ فرزند و حقّ برادر.
دیگر صاحبان حق شامل: حقّ آزاد کنندة برده، حقّ بردة آزاد شده، حقّ نیکوکار، حقّ اذان‌گو، حقّ امام جماعت، حقّ همنشین، حقّ همسایه، حقّ هم‌صحبت، حقّ شریک، حقّ مال و دارایی، حقّ طلبکار، حقّ معاشر، حقّ طرف مدّعی تو، حقّ کسی که تو علیه او ادّعا داری، حقّ مشورت کننده، حقّ مشورت شونده، حقّ اندرزخواه، حقّ اندرزگو، حقّ سالخوردگان، حقّ خردسال، حقّ سائل، حقّ مسئول، حقّ شادکننده، حقّ کسی که از او به تو بدی رسیده، حقّ هم‌کیشان و حقّ اهل ذمّه.

مطالعه این کتاب را به همه کسانی که نمی‌خواهند در روز رستاخیز با کوله باری از حقوق ادا نشدة‌ مردم، محشور شوند، توصیه می‌کنیم.

جاهلیّت مدرن در رویارویی با امام زمان(ع)

به کوشش: اسماعیل شفیعی سروستانی
ناشر: موعود عصر(ع)

ناشر دربارة این کتاب می‌گوید: فقدان اثری جامع و در عین حال حاوی رویکردهایی متنوّع به موضوع جاهلیّت مدرن و مقایسة وجوه مختلف آن با جاهلیّت اوّل، پیش از بعثت نبیّ اکرم(ص)، ما را بر آن داشت تا ضمن بازخوانی آن پرونده و تدوین کلّیة مطالب در قالبی جدید، امکان ارائة آن همه را به صورت یک کتاب جامع فراهم آوریم.
باور ما این است که با مطالعة این اثر، امکان بازنگری در برخی از شیوههای زندگی و متذکّر شدن دربارة آنچه که پیرامون آنان میگذرد، فراهم میآید.

آن روز که خواندیم و شنیدیم که اعراب جاهلی به خاطر ننگ دختر داشتن یا فقر، دختران خود را زنده به گور می‌کردند، در حیرت و تعجّب، آن عصر را عصر جاهلی و اعراب را مبتلای جاهلیّت خواندیم. همین امروز هم صفت جاهلیّت را قرین با حیات و فرهنگ اعراب «حجاز»، قبل از بعثت رسول ختمی مرتبت(ص) می‌شناسیم؛ لیکن هیچ گاه، در تصوّرمان هم نمی‌آمد که ساکنان زمین پس از هزار و دویست سال و به رغم همة تجربه‌ها و ادّعای مدنیّت و آگاهی، نه تنها حامل و مبلّغ جملة صفات مذموم عصر جاهلی باشند، بلکه پا را فراتر نهاده و گوی سبقت را از آنان ربوده‌اند. میان زنده به گور کردن نوزادان بی‌گناه و سقط میلیون‌ها جنین که هر یک استعداد تبدیل شدن به میلیون‌ها زن و مرد بالغ و مستعدّ در عرصة زمین را دارند، چه تفاوت است؟
جست‌وجوی مختصری در آرشیو رسانه‌ها، نهادهای بهداشتی و سازمان‌های رسمی متولّی امر سلامتی، درمان و خانواده، فهرست بزرگی از این قتل عامّ خاموش را فراروی ما قرار می‌دهد. از آن همه، فهرست زیر را ملاحظه کنید:

انگلیس، دارای بالاترین آمار سقط جنین
 در حالی که طبق آمارهای جهانی در سال 2009 م، 42 میلیون (در روز حدود 115000)، سقط جنین صورت می‌گیرد. 83% از همة این سقط جنین‌ها در کشورهای در حال توسعه و 17% در کشورهای توسعه یافته رخ می‌دهد.1
 در «آمریکا» تعداد 3700 سقط جنین در روز گزارش شده است که 52% مادران آنها کمتر از 25 سال سن دارند.2
 بارداری و سقط جنین گسترده، در میان دختران زیر 18 سال در «انگلیس»، این کشور را دچار بحران کرده است.3
 از سال ۲۰۰۲ م. تاکنون، 487/63 دختر 15 و زیر 15 ساله، در انگلستان و «ولز» باردار شده‌اند. این آمارها بسیاری از مسئولان و خانواده‌های انگلیسی را شوکّه کرده است. جوان‌ترین مادر این کشور از «اسکاتلند» بود که در سنّ ۱۱ سالگی باردار شد و در سنّ ۱۲ سالگی فرزند خود را به دنیا آورد.4
 «بریتانیا»، دارای بالاترین آمار بارداری نوجوانان در غرب «اروپا»ست و این، در حالی است که تلاش‌های زیادی توسط دولت این کشور برای کاهش تعداد بارداری‌های نوجوانان صورت گرفته است.5
 شبکة تلویزیونی «الجزیرة انگلیسی» بر اساس آماری که منتشر گردید، اعلام کرد: سالیانه دست کم سیزده میلیون مورد سقط جنین در «چین» برای جلوگیری از به دنیا آمدن فرزند دوم، توسط برخی خانواده‌های چینی صورت می‌گیرد و گمان بر این است که آمار واقعی بسیار بیشتر باشد.6
 زنانی که قانون دولت چین را دربارة به دنیا نیاوردن بیش از یک بچّه، نقض می‌کنند، معمولاً با جریمة هزار تا چهارده هزار دلاری روبه‌رو می‌شوند.7
این امر تنها در «اروپا» یا «آمریکا» رواج نیافته، زنان کشورهای اسلامی و از جمله زنان ایرانی نیز مبتلای همین ماجرا هستند. این واقعه، در حالی در ایران دامن می‌گسترد که از سویی جمعیّت ایران طیّ دهه‌های پیش رو، رو به کهولت می‌گذارد و از دیگر سو، زمینه‌های از بین رفتن ترکیب جمعیّتی و رو به اقلیّت گذاردن جمعیّت شیعی ساکنان این وطن اسلامی و شیعه‌خانه‌ی امام زمان(عج) را در خود پنهان دارد.
نباید از نظر دور داشت که این عمل مذموم، امّا شایع، پیامدهای اخلاقی و روانی بی‌شماری نیز در پی دارد. بحرانی که کیان حیات انسانی و شأن الهی آنان را به مخاطره می‌افکند و فروپاشی از درون را سبب می‌شود.

آدم‌خواری
مطالعة خبری که در رسانه‌ها منتشر شد، تصویر واضح‌تری از پا گرفتن عصر جاهلیّت مدرن را به نمایش می‌گذارد.
در هیچ یک از منابع، سخنی از آدم‌خواری عرب عهد جاهلی به میان نیامده است؛ در حالی که در عصر ما و بر پهنای زمین، جماعتی از مردمان متمدّن، در زیباترین صورت و مرفّه‌ترین شکل زندگی، به آدم‌خواری مشغولند.
در جهان متمدّن امروز، خبری از «چین» بر روی سایت‌های اینترنتی قرار گرفته که تیتر آن این است: در ایالات «کانتون چین»، «سوپ گیاهی به همراه گوشت نوزاد سرو می‌شود.»
در متن خبر آمده است:
در کشور چین به دلیل وجود قانون تک فرزندی و اینکه بعضی از خانواده‌ها به پسردار شدن علاقه‌مندند، نوزادان دختر را سقط می‌کنند. در این میان خانواده‌های فقیر این جنین‌ها را به قیمت 2000 دلار می‌فروشند. رستورانی در ایالت کانتون چین خریدار این جنین‌هاست، آنها سوپ ویژة خود را که مدّعی هستند، برای سلامتی و افزایش میل جنسی بسیار مؤثّر است، از ترکیب مغذّی‌ترین گیاهان، گوشت مرغ و جنین سالم انسان که 8 ساعت آب‌پز یا بخارپز می‌شود، تهیّه می‌کنند.8

رواج آرایش‌های افراط‌گونه در جامعة ایران
سقوط شأن زنان هم‌زمان با تنزّل شأن انسان و سلب حیثیّت معنوی و قدسی از وی اتّفاق افتاد. از همان جا مقام انسان در عرض سایر حیوانات تعریف شد و زنان، تبدیل به کالایی جنسی شدند تا در خدمت تجارت و کمپانی‌های سرمایه‌دار درآیند و باعث افزایش سود سرمایه و سرویس‌دهی به جماعت آلودة نظام مدرن و عاری از پاکی و قداست شوند.
باید اذعان داشت که زنان نیز، بی‌آنکه واقف بر این واقعه و دلّالگی شیطان در این میان شوند، باعث رواج بازار شهوت‌پرستان و سلطه‌جویان شدند.
ملاحظة گذرا و سطحی از بخشی از آمار و اطّلاعات زیر، پرده از واقعیّتی شگفت‌آور برمی‌دارد.
جرّاحی زیبایی امروزه در جهان در زمرة پردرآمدترین جرّاحی‌ها به حساب می‌آید؛ چنان که درآمد این نوع از جرّاحی در «انگلستان» سیصد میلیون پوند برآورد شده که همه ساله ده درصد به این رقم اضافه می‌شود. این همه در حالی است که جویندگان زیبایی در «آمریکا»، مبلغ یازده میلیارد دلار هزینه می‌کنند. تعداد طالبان عمل جرّاحی زیبایی در ایالات متّحدة آمریکا، هشت میلیون و پانصدهزار نفر است.
چنان‌که به این ارقام، مبلغ یک میلیارد دلار هزینة لوازم آرایشی سالانه در جهان را بیفزایید، درمی‌‌یابید که در این عرصه چه می‌گذرد.
به استناد اطّلاعات مندرج در سایت‌های مهم و خبرگزاری‌های رسمی «جمهوری اسلامی ایران»، طالبان زیبایی بیشتر، هر ساله رقمی معادل 182 میلیارد تومان برای رفع چین و چروک‌های صورت هزینه می‌کنند. این اهتمام جدّی برای جلب نظر و تبرّج، ایران را در رتبة اوّل جرّاحی بینی قرار داده است. در روزنامة «ایران»، مورّخ 10/12/1384 ش. از قول یکی از اعضای کمیسیون برنامه و بودجة مجلس، اعلام شده بود که ایران، حائز رتبة سوم در جمع مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی در «خاورمیانه» است.
 بررسی‌ها حاکی از آن است، که خرید لوازم و موادّ آرایشی ۱۰ تا ۱۵ درصد هزینة خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص می‌دهد.9
 در ایران گروه سنّی ۲۲ تا ۲۴ سال، بزرگ‌ترین گروه مصرف‌کنندة موادّ آرایشی را تشکیل می‌دهند.10
 خبرگزاری «مهر» گزارش داد: رئیس ادارة نظارت بر فرآورده‌های آرایشی ـ بهداشتی دانشگاه «علوم پزشکی کرمان» با اشاره به مصرف بی‌رویّة موادّ آرایشی در کشور گفت: ایران، هفتمین مصرف کنندة موادّ آرایشی در دنیا است.11

استفادة مردان از لوازم آرایشی…؟
 متأسّفانه آمارها نشان می‌دهد که مردان، به ویژه جوانان گرایش زیادی به استفاده از موادّ آرایشی و بهداشتی زنانه برای زیبایی خود پیدا کرده‌اند، به نحوی که از کرم پودرهای سفید کننده، خطّ چشم و حتّی اپیلیدی هم استفاده می‌کنند.12
 خبرگزاری «مهر» گزارش داد: یک کارشناس علوم رفتاری دانشگاه «شهید بهشتی» با مطالعه بر روی صدها جوان ایرانی به این نتیجه رسیده که مردان ایرانی، مصرف کنندة ۱۲ درصد از لوازم آرایشی زنانه هستند.13

آثار اعتقاد به امام زمان (علیه السلام)

بسم الله الرحمن الرحیم
آثار اعتقاد به امام زمان (علیه السلام)/ دکتر هادی قندهاری
از آنجایی که تا انسان به اهمیت چیزی پی نبرد، به آن دل نمی دهد و برای آن همت نمی گمارد و آن طور که شایسته است به آن ارج نمی گذارد. در همین راستا کتاب «آثار اعتقاد به امام زمان (علیه السلام)» توسط دکتر هادی قندهاری تألیف شده است تا جایگاه این بحث را در اعتقادات شیعه مشخص کند.
این کتاب درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) و آشنایی و معرفت به آن حضرت و انتظار ظهور آن حضرت و توجه و توسل به آن حضرت ضرورت دینی دارد، و یا این که مسلمانی بدون آن نیز امکان پذیر است!
این کتاب در 14 بند تنظیم شده است و با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) ضرورت های اعتقاد به حضرت مهدی (علیه السلام) را تبیین می کند. مثلاً در بند یکم اعتقاد به امامت و مهدویت را با استشهاد از روایات معصومین (علیهم السلام) به عنوان پایه اصلی دین معرفی می کند و بندهای دیگر نیز به همین ترتیب است.