بی مرگی: مهر محبوب

شخصی از امام صادق (علیه السلام) پرسید:
"ما نام شما و پدرانتان را بر فرزندانمان می گذاریم، آیا این کار سودی دارد؟"
امام صادق (ع) فرمودند:
"آری! مگر دین چیزی غیر از محبت است؟!" (1)

محبت علاقه و کششی است که در دل ایجاد می شود و جان ها را به هم سوق می دهد. پیش از شروع بحث باید بگوییم مفهوم «محبت» با «عشق» متفاوت است.

«عشق» مفهومی است که از گیاه عشقه گرفته شده است. این گیاه به دور هر درختی که می پیچد آن را خشک می کند. و یا اگر در محیطی دیگر رشد کند (مثلاً دیوار) آن محیط را بطور کامل پر می کند و مانع رشد گیاهان دیگر در آن محیط می شود. (2)

عشقی که از این مفهوم گرفته شده است، عشقی است که مانع پیشرفت عاشق و معشوق می شود و همان نوعی است که حضرت علی (علیه السلام) درباره ی آن می فرمایند: " علاقه ی زیاد چشم را کور و گوش را کر می کند".

در این نوع عشق، خودخواهی و تملک وجود دارد.

اما محبت از ریشه ی حب گرفته شده است، و حب به معنای دوستی و مودت است. (3)

محبت در مقابل واژه ی دشمنی و کینه قرار دارد. هر محّب و دوستداری مسئولیت این محبت را بر دوش می کشد. از بهترین جلوه های محبت، حبی است که انسان دل خویش را به کسانی تقدیم کند که جان و جسم خود را از آنها دارد.

خداوند به حضرت داوود (ع) فرمود:

"مرا دوست بدار و نزد خلق محبوبم گردان!"

حضرت داوود (ع) گفت:

"خدایا من تو را دوست دارم، اما چگونه تو را محبوب کنم؟"

خداوند چنین پاسخ داد:

"نعمتهایم را نزد آنان یاد کن، که هرگاه آنها را نزد ایشان یادآور شدی، مرا دوست خواهند داشت."

هر فردی با کمی تفکر در نعمتهای خداوند متعال و ارزیابی بی چیزی خود و بخشش خداوند، لااقل دِین و احترام در خود احساس می کند و این احترام با شناخت مسائل توحید کم کم رنگ محبت می گیرد و علاقه و پیوستگی و اتصالی بین خالق و مخلوق ایجاد می کند.

وقتی فردی دوستدار دیگری شد، تمام توجهش این می شود که محبوبِ آن دیگری گردد، بنابراین رنگ افکار و اعمال محبوب را به خود می گیرد. کم کم محبّ شبیه به محبوب می گردد و علائقش شبیه علائق او می شود؛ به همان چیزی فکر می کند که محبوب می اندیشد و همان کاری را می کند که محبوب می پسندد. این محبت انسان ایستا و راکد را به انسانی پویا و تلاش گر تبدیل می کند.

فایده ی محبت تا جایی است که پیامبر اکرم (صلوات الله علیه و آله) می فرمایند:

" خداوند را دوست بدارید، به جهت آنچه از نعمتهای خویش به شما می دهد، و مرا به جهت دوستی خدای دوست بدارید و اهل بیتم را به خاطر دوستی من دوست بدارید." (4)

پس از این روایت می توان نتیجه گرفت که در دین محبت به همه ی ائمه توصیه شده است. اما جالب است بدانید که علاقه به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) بطور خاص مورد سفارش قرار گرفته است.

درباره ی محبت خاصی که منتظران باید به حضرت داشته باشند عللی ذکر شده که به ذکر سه علت نقلی بسنده می کنیم: (5)

1.پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

" هر کس دوست دارد خدا را ملاقات کند، در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، باید که ولایت حضرت حجت صاحب الزمان منتظر را دارا گردد..." (6)

2.چیره شدن دین و غالب گردیدن مسلمانان بر کافران و پیروزی حق بر باطل، بطور کامل در زمان ظهور حضرت مهدی (ارواحنا له الفداء) و به دست آن حضرت صورت می گیرد.

3.امام صادق (ع) به نقل از پدرانشان و آنان به نقل از پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

" خداوند ار بین روزها، جمعه، و از ماه ها، ماه رمضان و از شبها شب قدر را برگزید و از مردم، پیغمبران را اختیار کرد و از میان پیغمبران، رسولان را و از رسولان مرا و علی را از من برگزید و از علی، حسن و حسین را اختیار فرمود و از حسین اوصیا را برگزید... و نهمین ایشان باطن ظاهر آنان است و او افضل آنها می باشد." (7)

به اعتقاد بنده، شاید نتوان عنوان وظیفه را بر محبت اطلاق کرد، اما پرفایده ترین راه حل برای حل معضل دورماندگی از امام عصر (عج) همین دوای محبت است. این محبت است که قلبها را به هم نزدیک می کند و احساس دلتنگی و رنج را در منتظرِ بیدار، زنده نگه می دارد. این احساس است که در نهایت انسان را وا می دارد برای آمدن محبوب و پایان یافتن این درد فراق دست به دعای فرج بردارد. در نهایت این محبت است که محرک انسان می شود که منتظری واقعی باشد. ان شاء الله.

 

پی نوشت:
1.مستدرک الوسائل، ص 219؛ وسائل الشیعه، ج 16، ص 171
2.دهخدا، علی اکبر، ذیل لغت عشقه
3.همان، ذیل لغت حبّ
4.شیخ صدوق، امالی، ص 219
5.حائری قزوینی، سید مهدی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، صص 67-73
6.بحارالانوار، ح 36، ص 296
7.غایة المرام، ص 188، باب 23