دعای ندبه یکی از دعاهای بسیار مشهور در میان شیعه است و از موقعیت خاصی برخوردار می باشد. دعای شریف ندبه که علامه مجلسی آن را در کتاب گرانسنگ «بحارالانوار» و نیز کتاب شریف «زادالمعاد» نقل کرده به سند صحیح از حضرت صادق (ع) روایت شده است.
چشم انداز اصلی این دعا توجه به حضرت ولی عصر ارواحنا له الفداء است و بخش عمده و چشمگیری از آن التجاء به مهدی موعود (ع) و اظهار تأسف از غیبت و دردمندی از فراق و دوری آن بزرگوار است. سوز و گدازی که در این دعا از غم مهدی آل محمد علیهم السلام به چشم می خورد در هیچ دعای دیگری مشاهده نمی شود و کلاً دعای گریه، ناله، زاری و غم دل با حبیب گفتن است و نام آن که ندبه است، حکایت از محتوا و مضامین عالیه ی آن می کند و از این رو همواره با اشک، آل، ناله و زمزمه های دلسوزانه همراه است و در این حالات، قرائت می شود.
فقراتی از این دعا از این جهت ممتاز است، و موارد شاخص دعا به شمار می رود، و آن فقرات راجع به حضرت سیدالشهدا حسین بن علی (ع) است. مانند:
«أینَ الحَسَن؟ أینَ الحُسَین؟ أَینَ اَبناءُ الحُسَین»
حسن (ع) کجاست؟ حسین (ع) چه شد؟ فرزندان حسین کجایند و چه شدند.
در حقیقت، شکایت فقدان و از دست دادن امام حسن (ع) و شهادت حضرت امام حسین (ع) و فقدان فرزندان حسین (ع) و فرزندان برومند آن بزرگوار را به ساحت قدس حضرت ولی عصر امام زمان ارواحنا له الفداء می بریم و بدین ترتیب، گویا آن امام والامقام را به حرکت و قیام فرا می خوانیم و به پیشگاه مبارکش عرض می کنیم که ما عزیزترین عزیزان را از دست دادیم و جنایتکاران، بزرگترین سرمایه های گرانقدر و آسمانی اسلام را از او گرفتند. اکنون چه می شود که ظهور کنی و به این درد بزرگ رسیدگی فرمائی و آن را درمان نمایی.
فراز دیگری از این دعای شریف که از حساسیت فوق العاده ای برخوردار است این جمله ی مبارکه است:
«أَینَ الطّالِبُ بِذُحُولِ الاَنبیاء وَ اَبناءِ الاَنبیاء؟ أینَ الطّالِبُ بِدَمِ المَقتُولِ بِکَربَلا؟»
کجاست آن امام بزرگواری که از ظلم و ستم امت بر پیغمبران و اولاد پیغمبران دادخواهی می کند؟ کجاست آنکه ازخون جدش که در کربلا شهید شد، انتقام خواهد گرفت.
ندبه کنندگان بر حضرت مهدی موعود (ع) امام و پیشوای خود را می خوانند که بیاید و انتقام خون شهید کربلا را بستاند و قاتلان را به کیفر عمل شنیع خود برساند.
در دعای ندبه از میان همه امامان، نام امام حسین (ع) و ابناء آن بزرگوار آمده است و این خود نکته ای است که پیوند اصیل و بی نظیر میان حضرت حسین بن علی (ع) و حجت بن الحسن (ع) را بازگو می کند که ذکر یک شهید در میان شهدای بسیار از آل علی و بنی الحسن و بنی عقی و آل جعفر و دیگران، دالّ بر خصوصیت و امتیاز اوست و حکایت از رابطه خاص میان این دو بزرگوار و دو امام معصوم- حسین و مهدی علیهماالسلام- می کند.